Ung thư gan là ung thư đứng đầu tại Việt Nam, trong đó 90% số ca ung thư gan là ung thư biểu mô tế bào gan (HCC). Những người nào có nguy cơ cao mắc ung thư gan, nên thực hiện tầm soát như thế nào?
Theo Globocan 2020 (Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế), tỷ lệ mắc mới ung thư gan tại Việt Nam là 26.418 ca mỗi năm, chiếm 14,5% tổng số ung thư và 77% số ca ung thư gan là nam giới. Ung thư gan cũng là ung thư có số ca tử vong dẫn đầu với 25.272 ca, chiếm 21% tổng số tử vong do ung thư, gấp 3,8 lần tổng số ca tử vong do TNGT năm 2020 (6.700 ca).
Chuyên gia Bệnh viện K cho biết, ung thư gan có thể gặp ở bất cứ ai, tuy nhiên, với những người có nguy cơ cao dưới đây, việc tầm soát định kỳ rất quan trọng:
Người mắc bệnh gan, tiền sử gia đình mắc ung thư gan
Những người mắc bệnh viêm gan virus B, C, xơ gan, gan nhiễm mỡ, …hoặc trong gia đình có người mắc ung thư gan rất cần được tầm soát định kỳ nhằm phát hiện sớm căn bệnh nguy hiểm này.
Nếu mắc viêm gan B, C, việc điều trị sớm, tuân thủ điều trị sẽ giúp phòng nguy cơ biến chứng thành ung thư gan. Bởi virus viêm gan B và viêm gan C là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư tế bào gan nguyên phát.
Các bệnh viêm gan do nguyên nhân tự miễn, có thể đi kèm các bệnh tự miễn khác: như đái tháo đường túyp 1, Basedow, viêm khớp dạng thấp, Lupus ban đỏ,…. thì cần điều trị các bệnh tự miễn để tránh biến chứng sang gan về sau.
Những người béo phì, tiểu đường
Trong vài năm gần đây, tỉ lệ người mắc bệnh tiểu đường, béo phì kèm theo ung thư gan trên thế giới đã gia tăng đáng kể. Đường máu và mỡ máu cao, sẽ được tích tụ tại gan, dẫn đến tổn thương thoái hóa các tế bào gan và dẫn tới xơ gan, làm tăng nguy cơ ung thư gan.
Người uống nhiều bia rượu
Theo các chuyên gia, bia rượu có khả năng thúc đẩy gen sinh ung thư phát triển nhanh, dẫn đến ung thư sớm.
Acetaldehye được sinh ra trong quá trình chuyển hóa rượu cũng làm suy yếu khả năng sửa chữa sai sót tự nhiên DNA của tế bào, gây tăng nguy cơ đột biến tế bào, từ đó khối ung thư sẽ hình thành.
Ngoài ra, rượu còn gây tổn thương các tế bào gan: khi uống quá nhiều rượu, chức năng thải độc của gan sẽ bị quá tải, các tế bào gan bị tổn thương trầm trọng, hình thành nên các mô sẹo, xơ, từ đó làm tăng nguy cơ ung thư gan.
Người ăn thực phẩm nấm mốc
Các chuyên gia cho biết, aflatoxin hiện diện trong nấm mốc là loại độc tố gây ung thư gan mạnh nhất hiện nay. Vì thế, các thực phẩm nấm mốc như gạo, lạc, đậu tương, lúa mì, ngô… tuyệt đối không nên ăn.
Người hay ăn thịt tươi sống
Các thực phẩm tươi sống không được chế biến kỹ càng (như ăn gỏi) thường chứa nhiều loại sán (sán lá gan lớn, sán lá gan nhỏ…), trong đó có những loại sán khi xâm nhập vào cơ thể sẽ phá hủy gan, gây ung thư gan.
Người lạm dụng thuốc, hóa chất gây tổn thương gan
Một số thuốc, hóa chất nếu sử dụng hay tiếp xúc trong thời gian dài có thể gây tổn thương cho gan và dẫn tới ung thư gan.
Sử dụng nhiều chất kích thích như thuốc lá, cà phê
Các chất kích thích như thuốc lá, cà phê nếu sử dụng với hàm lượng nhiều, trong thời gian dài có thể gây nên các bệnh về gan, trong đó có ung thư gan.
Việc tầm soát chủ động rất có ý nghĩa phát hiện sớm phát hiện ung thư gan, đặc biệt với những nhóm đối tượng nguy cơ cao trên.
Cách đơn giản, không độc hại là tầm soát bằng siêu âm gan ít nhất mỗi 6 tháng/lần đối với người từ 50 tuổi trở lên, đặc biệt là những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao (xơ gan, viêm gan mạn do rượu, viêm gan virus B, C, …). Các bác sĩ có thể phát hiện được các khối u tương đối nhỏ.
Khi nghi ngờ có ung thư gan, bác sĩ sẽ yêu cầu thêm những xét nghiệm, thăm dò để chẩn đoán như xét nghiệm máu, chụp cắt lớp vi tính đa dãy có tiêm thuốc cản quang, sinh thiết gan…
Bên cạnh đó, hãy phòng nguy cơ lây nhiễm các bệnh viêm gan virus, bằng cách tiêm ngừa vắc xin viêm gan B; hạn chế bia rượu; ăn uống lành mạnh, duy trì cân nặng hợp lý, tập thể dục thể thao đều đặn.
Nguồn: https://dantri.com.vn/suc-khoe/nhung-ai-can-tam-soat-ung-thu-gan-20221202161244500.htm